Rita Baum nr 20 / jesień 2011 - filozofia, literatura, sztuka, społeczeństwo

Numer został poświęcony zjawisku czerni w sztuce, w dużej mierze czerni symbolizującej kulturę afroamerykańską. W środku znajdziemy więc sporo literatury afroamerykańskiej. „Rita Baum” proponuje świetne przekłady poezji Boba Kaufmana, Amiri Baraki, Forresta Hamera, Nikki Giovanni i innych czarnoskórych autorów z USA.

Kolor czarny jest tematem esejów o sztuce. Barbara Kuchta w korespondencji z Paryża przedstawia zainteresowanie monochromatyzmem i czernią współczesnych artystów, Andrzej Kostołowski pisze o cieniu w fotografii, Monika Mizera – o serii „czarnych” obrazów polskiej malarki Ewy Harabasz.

W numerze znalazły się też teksty ukazujące czerń jako metaforę Innego, gorszego, niższego społecznie. Tej perspektywie przyświecają badania postkolonialne. Znajdziemy teksty o Indiach, o myśli pochodzącej z Kolkaty Gayatri Spivak, o Holokauście jako efekcie swoistego apartheidu, o Afryce i Afrykanach wreszcie.

W „Ricie” ponadto jak zwykle można poczytać poezję młodych i debiutujących autorów (m.in. Ilona Witkowska, Cezary Ciszak), zapoznać się z wydarzeniami teatralnymi (T.E.O.R.E.M.A.T., wiedeński Festwochen), obejrzeć galerię malarstwa (Janusz Gałuszka), a numer zacząć od felietonów (Jacek Podsiadło, Paweł Jarodzki, Jerzy Franczak).

Czarny", kolor, przymiotnik, określenie, które, ze względu na ilość odniesień  trudne jest do zrozumienia bez kontekstu. Jaki kontekst dla tego słowa tworzy najnowsza Rita? Trudno wymienić jeden dominujący, bo jak to zazwyczaj w przypadku tej kapryśnej kobiety bywa, omawianie przeradza się w badanie, a główny problem rozpatrywany jest z wielu perspektyw.

Z pewnością jednym z nich jest publikowana przez nas praca Andrzeja Urbańskiego "OBWIESZCZENIE_adumbrate", która choć dostępna jako wkładka wewnątrz numeru, pojawi się także w przestrzeni publicznej poszerzając tym samym zakres naszej obecności.

Spis treści:

FELIETON

Paweł Jarodzki, Black is Black

Jerzy Franczak, KOOL-AID KIT

Z głupia Franczak

Jacek Podsiadło, Z przymusu uzusu, czyli efekty korekty

A mój syn...

Tadeusz Złotorzycki,

Z Noakszot do Bamako. Dziennik podróży (2)

AFROAMERYKANIE

Bob Kaufman, Lorca; [Chcę zadać przerażające pytanie]; Apel; Kochani ludzie; Poranna radość; Pamiętnik z wojny: Jazz, nie słuchaj go na własną odpowiedzialność; A potem, oni zatańczą; Założyłbyś moje oczy? / tłumaczyła Katarzyna Jakubiak

Katarzyna Jakubiak, Bob Kaufman, pierwotny beatnik

Bob Kaufman, Manifest abomunistyczny; Notatki od- i przenośnie abomunizmu; Wyjątki z leksykonu abomunonu / tłumaczyła Katarzyna Jakubiak

Gayl Jones, Corregidora (fragment) / tłumaczyła Katarzyna Jakubiak

Forrest Hamer, Pochodzenie; Lekcja; Moja prywatna epistemologia; Inicjacja / tłumaczył Michał Tabaczyński

Conrad Kent Rivers, W obronie czarnych poetów / tłumaczył Michał Tabaczyński

Etheridge Knight, to była brudna gra / tłumaczył Michał Tabaczyński

Johari Amini, Utopia / tłumaczył Michał Tabaczyński

Nikki Giovanni, Pogrzeb Martina Luthera Kinga Jr.; Knoxville, Tennessee / tłumaczył Michał Tabaczyński

Michael Harper, Historia Ameryki / tłumaczył Michał Tabaczyński

Kevin Young, Rhythm and blues; Polna piosenka; Dżingiel; Swing / tłumaczył Michał Tabaczyński

Amiri Baraka, Wir Busha jak z koszmaru / tłumaczyli Julia Fiedorczuk i Adam Zdrodowski

O LITERATURZE

Marcin Czerwiński /mar czer/, Inny kraj Baldwina. Podwójna smuga cienia

Dariusz Pawlicki, Z więzienia do gwiazd

Nagła użyteczność wyszczerbionych słów. Z Marcinem Orlińskim rozmawia Maciej Topolski

Urszula M. Benka, Pozwól tej miłości płynąć, ale nie wchodź do wody

Bartosz Sadulski, W cieniu trwałej prof. Beresia

WIERSZE

Ilona Witkowska, astronomowie; ze sceny machałam do ciebie; święto; equilibrium konfliktowe; w kółko śpiewamy tę samą piosenkę

Joanna Beckwith, biuro podróży trzecią klasą; megalopolis; znowu miewam sny o wełnianej rzece; filozof; paw; nad niezrozumiałym; ość

Marceli Szpak, *** [rewolucja będzie grupą na facebooku]

Cezary Ciszak, ośedle; [ benzyna ]; iliada; hello world; dramacik

Jarosław Sokołowski, Mezartim

Piotr Sobolczyk, Siedem po siedem

FILOZOFOWIE

Jarosław Sujczyński, Big Arthur

Artur Schopenhauer, Sonet; Madonnie z Kaplicy Sykstyńskiej; Głazy doliny Schwarzburga / tłumaczyła Lidia Sujczyńska

Marcel Proust, Albert Cuyp; Watteau; Van Dyck; Paulus Potter / tłumaczyła Lidia Sujczyńska

PROZA

Márius Kopcsay, Miłość / tłumaczyła Olga Stawińska

Darek Sas, Black dżersej

Jacek Zachodny, #000000

AFRYKA

Jacek Podsiadło, Jak biedni Murzyni własnego Boga i całą resztę sobie wymyślili

Jacek Krzypkowski, Jamaica no problem?

KOLKATA

Małgorzata Glinicka, O utopiach porozumienia. Sztuka prowadzenia sporów w Indiach klasycznych

Małgorzata Glinicka, Strategie tożsamości. Krytyka feministyczna w myśli Gayatri Chakravorty Spivak

Jacek Ratajczak, Indie z Indii

FILM

Jacek Żebrowski, Kobiety w czerni albo niezwykłe poczucie obecności

Katarzyna Zwolak, Afryka oczami afrykańskich reżyserek

SZTUKA I CZERŃ

Barbara Kuchta, Czarny Paryż

Monika Mizera, Za medialną kotarą. Czarne Obrazy Ewy Harabasz

Karolina Freino, James Muriuki, Rozmowy w ciszy. Pamięć wykluczonego we współczesnych „pomnikach“ w Kenii

Piotr Stasiowski, Notatki na marginesie wystawy Jak się masz? Karoliny Freino

Gabriela Dragun, Czernienie. Sztuki tajemne Dy Tagowskiej

Andrzej Kostołowski, Cienie cieni

Andrzej Urbański, Obwieszczenie/Adumbrate.

SZTUKA, SPOŁECZEŃSTWO

Jerzy Olek, Dosadna beznamiętność

Marek Kucharski, Atena jako Atena, czyli o dokumencie jako reprezentacji

Patrycja Cembrzyńska, Zostały rzeczy, skończył się świat. Makiety śladów

Paweł Wolski, Polska tożsamość w czarnym cieniu Zagłady

Krzysztof Mroczko, Wycieczka do innych miejsc PRL-u

Andrzej Ficowski, Jądro ciemności

TEATR

Andrzej Ficowski, Po-T.E.O.R.E.M.A.T.

Marcin Czerwiński /mar czer/, T.E.O.R.E.M.A.T. – zapis intymny

Kajetan Gendek, SCHIZObajka

Dorota Mieszek, O kilku przedstawieniach na tegorocznym Wiener Festwochen

GALERIA

Janusz Gałuszka, Sztuka wyraża wnętrze

AUTORZY numeru

POCZTA Rity