Architektura jest najważniejsza. Rozmowy tom I

Architektura jest najważniejsza. Rozmowy to zbiór wywiadów, które Ewa Mańkowska-Grin przeprowadziła z jedenastoma znakomitymi architektami.
 
Kolejność rozmów w książce odpowiada kolejności spotkań, które autorka odbyła od października 2014 roku do połowy 2015 ze Zbigniewem Maćkowem, Piotrem Lewickim i Kazimierzem Łatakiem, Krzysztofem Ingardenem, Piotrem Wróblem, Janem Łasiem, Stanisławem Niemczykiem, Ewą Kuryłowicz oraz Dariuszem Hermanem, Wojciechem Subalskim i Piotrem Śmierzewskim (HS99).
 
Punktem wyjścia dla każdej z rozmów oraz motywem w każdej z nich powracającym stały się zarówno rozważania ojca autorki prof. Tomasza Mańkowskiego, jak i próba odpowiedzi na fundamentalne pytania dotyczące współczesnego krajobrazu, kondycji zawodu architekta, jego roli kulturotwórczej i społecznej, ekologii w projektowaniu, ciągłości i jakości uprawiania profesji architektonicznej oraz jej przyszłości.
 
Ewa Mańkowska-Grin, stosując zasadę „ankiety socjologicznej”, stawiając każdemu z rozmówców te same, bardzo ogólne wydawałoby się pytania, zwołała swoiste konsylium, w którym znamienici przedstawiciele współczesnej architektury zostali sprowokowani do postawienia wspólnej, a przecież każdorazowo innej, diagnozy stanu dzisiejszego otoczenia człowieka i swojej za ten stan odpowiedzialności. Poproszono ich o refleksję nad jakością naszego środowiska materialnego i naturalnego, a tym samym nad jakością życia A.D. 2015.
 
Wraz z rozmówcami, symbolicznie odwiedzając Wrocław i Dolny Śląsk, Kraków i Małopolskę, Podhale, Górny Śląsk, Warszawę, Koszalin, a także antyczną Grecję, Rzym, współczesne Chiny czy Japonię, Mańkowska-Grin kreśli i poszukuje odpowiedzi na podstawowe pytania o krajobraz architektoniczny współczesnej Polski, ramy prawne i organizacyjne, w których muszą się poruszać architekci, pojęcie przestrzeni wspólnej a nawet charakterystyczne cechy osobowości i mentalności Polaków. Tych reprezentujących biznes deweloperski i tych, którzy zdecydowali się zamieszkać w osiedlach zamkniętych, tych, którzy bezmyślnie zamieniają wieś w miasto i wreszcie tych, którzy stawiają jaskrawe domy przy głównych drogach.
 
Architektura jest najważniejsza. Rozmowy otwiera w wydawnictwie EMG serię poświęconą najróżniejszym zagadnieniom związanym z architekturą. Seria jest dedykowana pamięci zmarłego w 2012 roku prof. Tomasza Mańkowskiego, architekta.

 
Ewa Mańkowska-Grin – malarka, właścicielka wydawnictwa EMG.

Ludzkość poprzez architekturę wyraża swoje istnienie, bowiem architektura jest tym właśnie procesem twórczym, który przekształca przyrodę i formuje nowy krajobraz. Krajobraz człowieka.
Tomasz Mańkowski
 
Uważam, że w ciągu ostatnich dziesięciu lat stopień lekceważenia architekta w Polsce postępuje naprawdę w zastraszającym tempie. To jest według mnie degrengolada i naprawdę nie waham się użyć tego słowa.
Ewa Kuryłowicz
 
Architekt czasem staje się miejskim partyzantem, czasem lekarzem miejskiej przestrzeni - urban guerilla i Doktor House w jednym. Burzyć i leczyć tkankę miasta. Brzmi dobrze!
Krzysztof Ingarden
 
Siedemdziesiąt procent ludzkości za chwilę będzie żyło w miastach, cały świat przeprowadza się do miast, więc architektura dla mnie to nie pojedyncze domy, które stoją na hektarowej działce i wyginają się każdy w inną stronę; to się dzieje na jej marginesie. Nas interesuje architektura w gęstym mieście.
Zbigniew Maćków
 
Louis Kahn miał ponoć kiedyś powiedzieć: „Boullée miał dobrze - żadnych rur, żadnych kabli” – on jako jeden z pierwszych zastanawiał się i próbował systemowo zmagać się z problemem: architektura jako funkcja i forma a technika, czyli konstrukcja, statyka, wyposażenie instalacyjne. Brzmi to banalnie, ale architektura stała się bardzo techniczna.
Piotr Wróbel
 
Przynajmniej nikt nam nie zabronił projektować z materiałów naturalnych, jakimi są kamień, drewno i ceramika. Ta ostatnia jest cywilizacyjnie przetworzonym materiałem podstawowym, branym z ziemi, ale przetworzonym tak magicznie, że dzięki niemu wybudowano całe cywilizacje.  Mam ogromny sentyment do ceramiki, bo w niej zawarta jest prawda.
Stanisław Niemczyk
 
Zdarzają się sytuacje, że ktoś coś gdzieś zobaczy i koniecznie chce mieć to w domu. A za tydzień zobaczy coś innego i znowu chce to mieć, a potem brakuje domu, aby zastosować wszystkie zaczerpnięte rozwiązania.
Jan Łaś
 
Generalnie na świecie architekci niewiele mogą. Dodatkowo niewielu jest krytyków architektury, którzy chcą i potrafią mówić o architekturze i we właściwy sposób pokazują relacje między formą budynku a jego wpływem na życie ludzi...
Kazimierz Łatak
 
Zacznijmy od tego, że architekt nie jest na zewnątrz nacji czy społeczeństwa, ale jest jego częścią. Aby architekt mógł mieć powołanie, musi być misjonarzem, kimś wyjątkowym, a jest jak reszta społeczeństwa. W czym jest lepszy?
Piotr Lewicki
 
Ja niestety muszę z przykrością stwierdzić, że polska szkoła – choć pewnie dużo się w niej zmienia – niewiele mnie nauczyła, z punktu widzenia tego, gdzie teraz jesteśmy...
Wojciech Subalski
 
(W lokalu, w którym rozmawiam z partnerami z HS99, panuje straszny hałas, gra głośna muzyka. Co chwilę prosimy, by ją ściszono. Nadaremnie.)
Piotr Śmierzewski: Co im tak bardzo cisza przeszkadza?
Dariusz Herman: Ta przestrzeń dźwiękowa to jest właśnie jeden z elementów chaosu...
Piotr Śmierzewski: Tak samo jak bałagan w przestrzeni zewnętrznej. To jest dokładnie to samo co...
Dariusz Herman: … terroryzm.