Całkowity koszt wszystkiego - Agnieszka Kłos

Całkowity koszt wszystkiego" to pierwsza w Polsce książka queer, którą rekomenduje Inga Iwasiów. Krytycy porównują ją do książek Edgara Kereta.

Ta proza wrzuca nas w sam środek sytuacji codziennych, banalnych, powszechnych. Miasto. ludzie, podróże, sny, ukochane zwierzęta, ukochani ludzie. Ale to tylko na pierwszy rzut oka jest zwyczajne życie. Bo dość szybko orientujemy się, że ten świat ogląda bezkompromisowe oko i opowiada go bezkompromisowy język. Powstają w ten sposób opowieści niepokojące, przesunięte wobec tego, do czego się przyzwyczailiśmy. Tworzą dla naszego doświadczenia nowe przestrzenie, w których ze zdziwieniem mościmy się od początku. I bardzo nam się tu podoba. Świetna krótka proza."

Olga Tokarczuk

O książce tak pisze Inga Iwasiów:

"W opowiadaniach Kłos dzieje się niemało i niemały obszar świata obejmują. Pozornie jest to wycinek miasta z niewielkimi (czasem ta reguła zostaje złamana) odnogami. Ale narracja podąża ekstensywnie w głąb opisywanych przestrzeni, postaci. Rozpoznaje ich motywacje, stany, problemy. Naśladuje ich indywidualny język. Chwyta w lot cechy szczególne.

Oczywiście, można uznać te miniatury za okruchy codzienności, zapiski dnia codziennego, obserwacje zdarzeń powszednich. Ktoś się nudzi, bezrobotna dziewczyna zażywa kąpieli słonecznych, ktoś obserwuje swojego szefa. Jest w tym rytm obserwacji i rytm refleksji. A pod powierzchnią zwykłości - fantazja, sen, imaginacja. Które ze zdarzeń ma miejsce "naprawdę"? czy takie pytania wypada zadawać fikcji? Tak, jeśli dopatruję się w niej jakiegoś pokoleniowego głosu, pokoleniowego spleenu. Wiemy też, że "naprawdę" dotyczy świata wewnętrznego, marzeń, przewidzeń, fantazji. Czy bohaterka odbyła podróż z kobietą-symbolem seksu, grającą niedawno główną rolę w tandetnym filmie? Zapytajmy inaczej: czy co druga kobieta nie odbywa takich podróży przez kulturę masową? Nie marzy na jawie, co prowadzi do reprodukcji fantazmatów, miraży? A gdyby tak odbyć tę podróż zdecydowanie inaczej? - zdaje się pytać autorka.

Można czytać tę prozę jako wyraz dystansu wobec powszechnych fetyszy i marzeń. Jako próbę dekonstruowania oczywistych symboli. Jako przymiarkę kobiety do ról nieoczywistych, w tym wcieleń męskich.

Agnieszce Kłos nie brakuje konceptów, stać ją na ironię i dystans, a zarazem opowiada o sprawach ważnych. Kompozycja tomu każe zadać pytanie o to, kto mówi. Nie ma wątpliwości, że narratorka wszystkich fragmentów, bez względu na przybierane maski, jest jedna. Odtwarzam jej głos jako mocno brzmiący, zdecydowany, dojrzały, ale i świeży, bezkompromisowy. Proza, którą opowiada, pomoże wielu czytelnikom zrozumieć pewien wycinek świata, zbliżyć się do wrażliwości pokoleniowej, dotknąć ważnych punktów na mapie rozproszonych narracji dnia dzisiejszego."